مراقبتهای پس از کامپوزیت دندان | بعد از کامپوزیت چه باید کرد؟

آیا به دنبال دانستن بهترین روش‌های مراقبت از ونیر کامپوزیت هستید؟
آیا فکر کردن به اینکه کامپوزیت دندان مراقبت‌های خاص و ویژه‌ای نیاز دارد، باعث شده است انجام آن را به تأخیر بیندازید؟
تا چند ساعت بعد از کامپوزیت نباید چیزی خورد؟ چگونه می‌توان درد و حساسیت پس از آن را کاهش داد؟ مسواک، نخ دندان و دهانشویه مناسب کدام‌اند؟
در این مقاله کامل از دکتر مریم خدابخش موضوع مراقبت‌های بعد از کامپوزیت دندان به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته است و علاوه بر پاسخ سؤالات فوق، سایر اطلاعات مرتبط بیان شده‌اند.
با دکتر مریم خدابخش همراه باشید.

مراقبتهای بعد از کامپوزیت دندان در کوتاه مدت

بعد از ترمیم دندان با استفاده از کامپوزیت در کوتاه مدت باید نکات زیر را در نظر بگیرید:

1. در صورتی که دندانپزشک در حین درمان از بی حسی استفاده کند، پس از آن بیمار باید تا زمان رفع بی حسی از گاز زدن و جویدن غذاهای سفت اجتناب کند. بر طرف شدن بی‌حسی حدود 1 الی 2 ساعت زمان می‌برد که در این مدت برای جلوگیری از آسیب به کامپوزیت دندان سعی کنید از مایعات و غذاهای سرد استفاده کنید.
2. اگر در چند روز اول دچار مشکلاتی مانند احساس تیزی در کامپوزیت ونیر و یا احساس غیر عادی به هنگام جویدن غذا شدید، در این صورت حتما به مطب دندانپزشکی مراجعه نمایید تا دندانپزشک اصلاحات مورد نیاز را برای شما انجام دهد. عدم رسیدگی به کامپوزیت می‌تواند در طولانی مدت احساس درد و ناراحتی در پی داشته باشد.
3. بعد از انجام کامپوزیت ونیر به مدت 24 ساعت از خوردن نوشیدنی‌های رنگی مانند چای یا قهوه اجتناب کنید.
4. حتما بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید. برای افزایش طول عمر ونیر کامپوزیت، با رعایت بهداشت دهان و دندان از باقی ماندن جرم و پلاک در بین دندانها جلوگیری کنید.
5. از قرقره آب نمک برای کاهش تورم استفاده کنید.

مراقبتهای بعد از کامپوزیت در بلند مدت

قطعا شما بعد از اصلاح طرح لبخند خود، تمایل دارید مدت زمان بیشتری این لبخند زیبا را برای خود حفظ کنید. در ادامه مواردی بیان شده اند که با رعایت آنها می‌توانید ماندگاری کامپوزیت خود را در طولانی مدت افزایش دهید:

1. رعایت بهداشت دهان و دندان

    برای افزایش دوام ونیر کامپوزیت و همچنین سالم نگه داشتن دندانها، رعایت بهداشت دهان و دندان از اهمیت بسیاری برخوردار است. بنابراین سعی کنید بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید و حتما از نخ دندان استفاده کنید. باقی ماندن پلاک دندان سبب کاهش طول عمر دندانها و ونیر می‌شود.

2. داشتن رژیم غذایی مناسب

    برخی مواد غذایی مانند چای، قهوه، شکلات، سس‌های رنگی و نوشیدنی‌های رنگی می‌توانند باعث ایجاد لکه روی دندانها شوند.

3. اجتناب از دندان قروچه

    برخی از افراد در شرایطی که دچار استرس می‌شوند، عادت به دندان قروچه دارند که ممکن است این کار را حتی به هنگام خواب و ناخواسته انجام دهند. باید از فشردن دندانها روی هم خودداری کنید و در هنگام خواب از محافظ دندان جهت مراقبت از دندانها استفاده نمایید. در این صورت احتمال شکستگی و لب پر شدن کامپوزیت‌ها را کاهش داده اید.

4. مراجعه به مطب دندانپزشکی جهت چکاپ

    گاهی اوقات زیر روکش دندان، پلاکت‌هایی ایجاد شده که به تنهایی با مسواک قابل حذف نمی‌باشند. دندانپزشک با تمیز کردن دندانها، می‌تواند این پلاکت‌ها را از بین ببرد. مراجعه به مطب دندانپزشکی برای چکاپ دندانها، تضمینی برای درمان شما خواهد بود و سبب حفظ سلامتی دهان و دندانتان می‌گردد.

5. پرهیز از مصرف غذاهای سفت و برخی عادات رفتاری نادرست

    غذاهای سفت و سخت مانند هویج خام، یخ، آجیل و .. می‌توانند باعث ایجاد شکاف و یا شکستن ونیر کامپوزیت گردند. بنابراین از گاز زدن غذاهای سفت به طور مستقیم پرهیز نمایید و سعی کنید آنها را به شکل قطعات کوچک مصرف کنید. برخی از عادت‌های خود از جمله جویدن مداد و یا باز کردن در بطری با دندان را ترک کنید، زیرا سبب آسیب به ونیر می‌گردند.

تغذیه مناسب پس از کامپوزیت دندان

کامپوزیت دوره نقاهتی ندارد، بنابراین بعد از انجام درمان به راحتی می‌توانید غذاهای مناسب را مصرف کنید. توجه کنید که فشار مستقیم و زیاد به ونیرها وارد نشود. برای افزایش ماندگاری، نحوه غذا خوردن اهمیت بسیاری دارد. به هر میزان که از خوردن غذاهای سفت و سخت و نوشیدنی‌های رنگی پرهیز کنید، کامپوزیت دوام بیشتری داشته و دیرتر نیاز به ترمیم پیدا می‌کند. به طور معمول لیستی از غذاهایی که می‌توانید مصرف کنید، به شما داده می‌شود که عبارت‌اند از:

1. غذاهای نرم: برخی از غذاهای کنسروی، تخم مرغ، انواع ماهی و نان نرم و غذاهایی که با جویدن آنها کامپوزیت دچار شکستگی نمی‌شود.
2. غذاهای پخته: غذاهای پخته شده مانند مرغ، ماکارونی و غیره که به ونیر آسیبی وارد نمی‌کنند، بهترین غذاها بعد از انجام این روش هستند. برای برخی از غذاها با تقسیمشان به قطعات کوچک‌تر، مصرف آنها را برای خود راحت کنید.
3. نوشیدن آب: اگر بعد از هر وعده غذایی آب بنوشید، تا حد زیادی ذرات باقی مانده غذا بین دندان‌ها، از بین می‌روند. هم چنین از زرد شدن ونیر کامپوزیت جلوگیری می‌شود. نوشیدن آب با کاهش میزان اسید در دهان، سبب جلوگیری از پوسیدگی دندان نیز می‌شود که در نهایت به افزایش ماندگاری کمک می‌کند.

جدول غذاهای مناسب و نامناسب پس از کامپوزیت دندان

برخی از غذاهای مناسب و نامناسب بعد از کامپوزیت زیبایی دندانپزشکی در جدول زیر آورده شده اند:

درد و حساسیت بعد از کامپوزیت دندان را چگونه کاهش دهم؟

حساسیت دندان پس از کامپوزیت، یک عارضه طبیعی است که به وجود می‌آید.
این درد و حساسیت به ویژه هنگام تنفس هوای سرد، نوشیدن نوشیدنی‌های گرم یا سرد، یا خوردن غذاهای سرد یا گرم احساس می‌شود. به طور معمول این عارضه پس از گذشت 1 هفته بهبود پیدا کرده و از بین می‌رود.
اما چنانچه برای مدت زمان بیشتری باقی بماند، باید فوراً با دندانپزشک خود تماس بگیرید و یا به طور حضوری مراجعه کنید تا علت باقی ماندن آن تشخیص داده شده و درمان‌های لازم انجام شوند.
در ادامه راه‌حل‌هایی را که معمولاً دندانپزشکتان نیز پس از انجام ترمیم دندان‌هایتان برای کاهش درد و حساسیت به شما آموزش می‌دهد را بیان کرده‌ایم:

1. استفاده از داروهای مسکن

    برای تسکین درد و کاهش حساسیت دندان‌ها و لثه‌ها توصیه می‌شود که داروهای مسکن و ضدالتهاب مصرف کنید.
   برای این کار می‌توانید قرص‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی را از داروخانه‌ها تهیه کنید و با توجه به دستورالعمل نوشته شده بر روی بسته بندی آنها و یا مطابق با دستورالعمل که دندانپزشکتان گفته است، آنها را مصرف کنید.

2. استفاده از خمیر دندان ضد حساسیت دندان

    خمیر دندان‌های ضد حساسیت دارای موادی مانند نیترات پتاسیم (این ماده نوعی نمک است که بر روی عمل ارسال سیگنال توسط عصب به مغز تأثیر می‌گذارد.) و فلوراید سدیم یا فلوراید استنوس (اولی منافذ ریز موجود در عاج را مسدود کرده و از انتقال احساس گرما و سرما به عصب پیشگیری می‌کند و دومی عملکرد ضد باکتریایی دارد.) است و در مارک‌های مختلفی از جمله سنسوداین، سیگنال، کولگیت، مریدنت، اورال بی و ... تولید می‌شود. برای تهیه خمیر دندان ضد حساسیت مناسب دندان‌های خود بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید.

3. اجتناب از مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای سرد یا داغ

    از خوردن غذاها و نوشیدنی‌های بسیار سرد و یا بسیار گرم تا چند روز اول پس از کامپوزیت کردن دندان‌ها اجتناب کنید.

4. شستشوی دهان با آب نمک

    شستشوی دهان با محلول آب نمک به کاهش التهاب و حساسیت دندان‌ها کمک می‌کند. بهتر است برای شستشوی دهان خود سعی کنید از محلول آب نمک ولرم استفاده کنید.

5. اجتناب از مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای اسیدی

    غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی مانند مرکبات و آب مرکبات به خصوص لیمو، گوجه فرنگی، نوشیدنی‌های گازدار، خوراکی‌های ترش، میوه‌های خشک، سرکه و ... تا زمانی که حساسیت دندان‌ها و لثه‌هایتان از بین برود، پرهیز کنید.

از چه مسواکی بعد از کامپوزیت کردن دندانم استفاده کنم؟

مسواک زدن منظم پس از کامپوزیت کردن دندان‌ها همانند قبل ضروری است و از آنجایی که این مواد به سرعت خشک شده و در جای خود محکم می‌شوند، مسواک زدن فرد بلافاصله پس از انجام این روش ممانعتی ندارد. اما چه نوع مسواکی مناسب‌تر است؟
توصیه می‌شود که از مسواک نرم استفاده کنید تا به کامپوزیت‌های خود آسیب نرسانید.
استفاده از مسواک زبر به مرور زمان به سطح ونیرها آسیب می‌رساند و باعث خراش دادن آنها می‌شود که در نتیجه آن تغییر رنگ و زرد و لکه دار شدن کامپوزیت به دلیل جذب رنگ‌دانه‌های مواد غذایی و نوشیدنی‌ها و همچنین تجمع ذرات مواد غذایی، باکتری‌ها و تشکیل جرم درون آنها می‌شود.
مسواک‌های مناسب کامپوزیت دندان در مارک‌های مختلفی تولید شده و به بازار عرضه می‌شوند. برای تهیه مناسب‌ترین نوع و بهترین برند، بهتر است با دندانپزشک خود در این باره مشورت کنید.

نخ دندان مناسب برای کامپوزیت

کامپوزیت‌های دندانی نیاز به مراقبت‌های متفاوت یا خاصی در منزل ندارند و مراقبت‌هایی که فرد باید انجام دهد، کاملاً مشابه با مراقبت از دندان‌های طبیعی است.
افرادی که دندان‌های خود را کامپوزیت می‌کنند، باید همانند قبل به طور روزانه نخ دندان بکشند تا از باقی نماندن ذرات مواد غذایی بین دندان‌های خود اطمینان حاصل کنند. نخ دندان در انواع مختلف و توسط برندهای مختلف تولید می‌شود و اگر می‌خواهید مناسب‌ترین نخ دندان برای دندان‌های کامپوزیت شده خود را تهیه کنید بهتر است که با دندانپزشک خود مشورت کنید تا بهترین نخ دندان را به شما معرفی کند و با خیال راحت با استفاده از آن فضای بین ونیرهای خود را تمیز کنید.

دهانشویه مناسب برای کامپوزیت دندان

از دهان‌شویه‌های حاوی الکل یا فلوراید برای شستشوی دندان‌های کامپوزیت شده خود استفاده نکنید.
الکل می‌تواند به چسب کامپوزیت آسیب برساند و باعث شل شدن یا افتادن آن از روی دندان شود. از سوی دیگر فلوراید نیز ماده فعالی است که می‌تواند به ترمیم‌های دندانی آسیب برساند و باعث تغییر رنگ آن شود، به همین دلیل باید در انتخاب دهانشویه خود دقت کافی را داشته باشید و حتماً پیش از استفاده از هر نوع دهانشویه ای با دندانپزشک خود درباره آن مشورت کنید و از ایشان بخواهید نوع مناسب آن را به شما معرفی کند.

عوارض ناشی از عدم رعایت رژیم غذایی پس از کامپوزیت دندان

گرچه پس از کامپوزیت کردن دندان‌ها محدودیت‌های غذایی وجود ندارد، اما توصیه می‌شود برای حفظ سلامتی و افزایش طول عمر آن و همچنین حفظ سلامت دهان و دندان، رژیم غذایی مناسبی داشته باشید و به عنوان مثال از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های الکلی، اسیدی، رنگی و شیرین اجتناب کنید و یا مصرف آنها را به حداقل برسانید. توجه نکردن به رژیم غذایی پس از این روش می‌تواند عوارض زیر را به همراه داشته باشد:

1. تغییر رنگ کامپوزیت، زرد و یا لکه دار شدن آن
2. شل شدن کامپوزیت و یا افتادن آن از روی دندان
3. پوسیده شدن دندان و در نتیجه نیاز به برداشتن ونیر و صرف هزینه‌های اضافی برای ترمیم دندان و جایگزین کردن کامپوزیت قبلی
4. عفونت لثه در نتیجه پیشرفت پوسیدگی دندان 
5. بوی بد دهان بر اثر پوسیدگی دندان زیر کامپوزیت
6. شکستن یا لب پر شدن ونیر بر اثر گاز زدن خوراکی‌ها و مواد غذایی سفت

سوالات پرتکرار مراقبتهای بعد از کامپوزیت دندان

1. آیا مراقبتهای بعد از ونیر کامپوزیت با لمینت فرق دارد؟

   برای افرادی که دارای دندانهای ضعیف و یا شکسته هستند، ونیر روش بسیار مناسبی برای اصلاح طرح لبخند آنها می‌باشد. این روش در مقایسه با ونیر سرامیکی، سریع‌تر انجام می‌شود و هم‌چنین نتیجه بهتری را در پی دارد. مدت زمان انجام آن بین 30 الی 60 دقیقه و بدون نیاز به بیهوشی می‌باشد. به طور کلی باید بدانید عدم مراقبت از این روش می‌تواند سبب آسیب به دندان یا عصب دندان شود. دندان‌های کامپوزیت شده به مراقبت بیشتری نسبت به ونیر سرامیکی نیاز دارند که بعد از انجام درمان، دندانپزشک این مراقبت‌ها را به اطلاع شما می‌رساند تا دوام و ماندگاری آنها را بالاتر ببرید. ونیر سرامیکی مقاومت بیشتری نسبت به کامپوزیت دارد، اما با توجه به مراقبتهای گفته شده توسط دندانپزشک می‌توان دوام و ماندگاری کامپوزیت را تا حدود 10 سال نیز افزایش داد. این روش نسبت به ونیر سرامیکی حساسیت بیشتری دارد و احتمال شکستگی آن بالاتر است، بنابراین سعی کنید مانع برخورد اجسام سخت با دندان شوید.

2. آیا پس از ترمیم دندان با کامپوزیت می‌توان مسواک زد؟

    بله. مواد کامپوزیت با استفاده از نور مخصوص لیزر به طور کامل خشک شده و بر روی دندان محکم می‌شوند، بنابراین فرد می‌تواند پس از این روش بدون نگرانی مسواک بزند.

3. تا چند ساعت بعد از ترمیم دندان با کامپوزیت نباید چیزی خورد؟

    به طور کلی پس از انجام این روش ممانعتی برای مصرف غذا و نوشیدنی‌ها وجود ندارد. البته باید از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی های رنگی اجتناب شود. اما در صورتی که دندانپزشک از مواد بی حسی استفاده کرده باشد، بهتر است تا زمان از بین رفتن اثر آن یعنی تا حدود 2 ساعت از مصرف مواد غذایی اجتناب شود، زیرا ممکن است بیمار زبان و یا لپ خود را گاز بگیرد.

4. آیا قلیان کشیدن بعد از کامپوزیت به دندان‌ها آسیب وارد می‌کند؟

    بله. مصرف انواع دخانیات در هر صورت، چه کامپوزیت یا سایر ترمیم‌ها بر روی دندان‌ها نصب شده باشند و چه نباشند، نه تنها به خود دندان‌ها، بلکه به هر نوع ترمیمی که بر روی آنها قرار گرفته است، آسیب می‌رساند. در واقع باید بدانید که مواد ترمیمی محافظتی را برای دندان‌ها به وجود نمی‌آورند.

5. بعد از کامپوزیت از چه خمیر دندانی استفاده کنیم؟

    توصیه می‌شود تا چند روز پس از انجام این روش از خمیر دندان‌های مخصوص دندان‌های حساس استفاده شود و پس از آن استفاده از خمیر دندان‌های مخصوص کامپوزیت که حاوی مواد ساینده نیستند، پیشنهاد می‌شوند.

6. چگونه از زرد شدن کامپوزیت دندانم جلوگیری کنم؟

    تمام ترمیم‌های دندانی نیاز به نگهداری کامل دارند. مراقبت‌های حرفه‌ای دندانپزشکی و مراقبت‌های خانگی برای آنها ضروری است تا بتوان تا حد ممکن از زرد شدن آنها پیشگیری کرد و دوام آنها را افزایش داد. توصیه می‌شود هر 6 ماه یکبار برای تمیز کردن حرفه‌ای کامپوزیت‌هایی خود به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید و همچنین در منزل از مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و همچنین شستشو با دهانشویه قافل نشوید.